- pot
- 1. Do siódmego potu «do całkowitego wyczerpania, krańcowego zmęczenia»: Felek tak się rozochocił, że zawołał ładnego Ilka i mimo stłuczonego kolana tańczył z nim kozaka z prysiudami do siódmego potu. J. Iwaszkiewicz, Pasieka.2. Kogoś oblewa (zimny) pot «ktoś się intensywnie poci (ze strachu lub zdenerwowania)»: Wydawało mi się niemożliwe, abym przez upadek z roweru mogła stracić wzrok. A może to coś innego... strasznego? Oblewał mnie zimny pot. WO 01/04/2000.3. Ktoś oblany, zlany (zimnym) potem «ktoś bardzo spocony (ze strachu lub zdenerwowania)»: Tego ranka obudził się zlany zimnym potem. Był jeszcze trochę pijany. W jednej chwili przypomniał sobie sen, który go dręczył całą noc. J. Rudniańska, Miejsca.4. Oblać się, zlać się (zimnym) potem «spocić się obficie (ze strachu lub zdenerwowania)»: (...) poczuł na mojej piersi dziwne zgrubienie, wydawało mu się, że to jakiś guzek. Oblałam się zimnym potem. Cosm 10/2000.5. Pracować, zarabiać itp. w pocie czoła «pracować bardzo ciężko, z wysiłkiem»: Pracował przez całą noc w pocie czoła, przenosząc przez rzekę sosnę po sośnie, buk po buku, brzozę po brzozie. H. Kostyrko, Klechdy. Kamienista, przeklęta gleba, którą trzeba było uprawiać w pocie czoła! Twór 11/1968.6. Siódme poty biją na kogoś «ktoś się obficie poci»: Zrozumiałem: zwariował. Zwariował i będzie strzelał, jeśli go sprowokują... Biły na mnie siódme poty. W. Gombrowicz, Wspomnienia.Krwawy pot zob. krwawy 2.Wyciskać z kogoś siódme, ostatnie poty zob. wycisnąć 4.
Słownik frazeologiczny . 2013.